6 september 2020 (Laatst gewijzigd 26 juni 2024)
Leestijd: 6 minuten
Zit je in een spannende of stressvolle periode en merk je dat je te veel, of juist niet kunt slapen door de stress? Je bent niet de enige! Niet of te veel kunnen slapen door stress komt vaak voor. Stress is namelijk een van de grootste oorzaken van héél veel slaapproblemen. Een enkele keer slecht slapen is niet erg, maar als dit vaak gebeurd wordt het een ander verhaal. Lees snel verder om achter de symptomen van slapen met stress te komen en gebruik onze 7 tips om wél ontspannen te slapen.
Niet kunnen slapen door stress begint vaak met te veel nadenken. Als je in bed ligt, blijf je maar malen. Dagelijkse stressfactoren kunnen bijvoorbeeld zijn: werk, verhuizen, examens, geldzorgen, kinderen of gezondheid. Al deze factoren kunnen ervoor zorgen dat je last hebt van slaapproblemen, en dus veel stress ervaart. Door al dat gepieker ervaar je continue spanning, waardoor je lichaam het stresshormoon cortisol aanmaakt. Cortisol zorgt ervoor zorgt dat je lastig in slaap valt. Dit kun je het beste doen als je niet kunt slapen in bed.
Er zijn een aantal symptomen die erop kunnen wijzen dat je niet of nauwelijks slaapt door stress. Enkele symptomen zijn bijvoorbeeld:
Dit wil niet zeggen dat als je aan enkele van bovenstaande symptomen voldoet, je meteen slecht slaapt door stress. Het kan bijvoorbeeld ook zo zijn dat je niet slaapt door de adrenaline, omdat je bijvoorbeeld vaak nog gaat sporten of een hele spannende film kijkt voor je gaat slapen. Door deze activiteiten maakt je lichaam extra adrenaline aan, dit weerhoudt je van het slapen en is dus niet goed voor je nachtrust.
Een keer niet kunnen slapen door stress is natuurlijk niet zo erg. Maar een langere tijd slecht slapen door stress zorgt voor een slaaptekort. Een slaaptekort heeft een negatieve invloed op je geheugen en je concentratievermogen en het verhoogt risico’s op bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, depressie of overgewicht. Ook wordt door stress je cortisol gehalte aanzienlijk hoger. Dit heeft een negatieve invloed op je slaapkwaliteit en dus ook op je gezondheid. De verschillende gevolgen van slapen met stress zullen elkaar ook weer gaan versterken. Kortom, langdurig slecht slapen door stress kun je beter voorkomen.
Met deze zeven tips kan jij beter slapen bij stress!
Natuurlijk zal dit niet iedere dag even goed lukken, maar probeer in ieder geval je hoofd een paar uur voordat je naar bed gaat zo leeg mogelijk te maken. Net als bij kinderen is het ook voor jou goed om een ‘afkoelperiode’ in te lassen. Bouw je activiteiten langzaam af. Laat je laptop dicht en tik twee uur van tevoren niet meer die ene zakelijke e-mail. Sluit je studieboeken. Voer geen verhitte discussies. Ga ook niet later dan twee uur voor het slapengaan sporten. Een lichaam vol met adrenaline is namelijk niet wenselijk voor een goede nachtrust. Neem deze ‘afkoelperiode’ dus serieus, zo hebben je lichaam en geest nog alle tijd om tot rust te komen.
Drink ‘s avonds geen koffie of alcohol meer. Hoe lekker koffie ook is, cafeïne zorgt voor een verhoogde adrenalineproductie waardoor de kans groter is dat je niet of slecht slaapt. Ook betekent het dat jij nog meer tijd hebt om te piekeren. Geen goed idee dus! Door alcohol kom je misschien wel beter in slaap, maar het heeft uiteindelijk een slechte invloed op je slaapkwaliteit. Door alcohol word je sneller en vaker wakker. Het is dus beter om dat wijntje toch maar te laten staan!
Lekker badderen voor het slapengaan werkt super ontspannend voor zowel je lichaam als geest. De spieren in je lichaam ontspannen van het warme water en je hoofd hoeft even nergens aan te denken. Laat wel je telefoon achterwege, anders ben je toch weer met heel andere dingen bezig! Wanneer je van een warme badkamer in een koele slaapkamer komt, daalt je lichaamstemperatuur, waardoor je je natuurlijk slaperig gaat voelen.
Lig je weer eens in bed en maakt je hoofd overuren? Springen je gedachten van het ene probleem naar het andere? Dan wordt in slaap vallen wel erg lastig. Verplaats dit gepieker naar overdag. Zorg dat je ergens op de dag een momentje van vijftien minuten pakt om juist heel bewust alle piekergedachten aandacht te geven. Maak er een lijstje van zodat de gedachten uit je hoofd zijn. Door een speciaal piekermoment in te lassen, heb je hier ’s avonds minder behoefte aan en hoef je niet meer te slapen met de stress.
Met een ontspanningsoefening maak je je hoofd leeg en breng je je lichaam in een natuurlijke staat van rust. Een goed voorbeeld is de oefening waarbij je afwisselt met het aan- en ontspannen van je spieren. Ga voor deze oefening op je rug op je bed liggen. Strek je benen en leg je armen los naast je lichaam neer. Span nu alle spieren in je lichaam van boven naar beneden een paar seconden aan en ontspan deze erna weer. Ga alle spiergroepen af en span ze één voor één vijf seconden aan. Eerst je hoofd, nek, schouders, rugspieren, armen en vuisten totdat je bij je voeten bent. Heb je alle spieren aangespannen en erna ontspannen, dan voel je je veel relaxter!
Actief sporten twee uur voor het slapengaan raden we je niet aan. Tijdens actief en intensief sporten maakt je lichaam extra adrenaline aan, dit werkt net zoals het drinken van koffie averechts op je slaapkwaliteit. Maar dit betekent niet dat je niks meer kan doen, een avondwandeling kan je namelijk juist helpen om beter te slapen. Een wandelingetje is goed voor je bloeddruk en tegelijkertijd maakt het je hoofd leeg. Het beste maak je er een gewoonte van om voor het slapengaan even een ommetje te lopen.
Wanneer het lukt, dim je lampen dan het liefst al twee uur voor het slapengaan. Hierdoor kan je lichaam beter het stofje melatonine aanmaken. Melatonine is de stof die ervoor zorgt dat je lichaamstemperatuur daalt en je lichaam zo het seintje geeft dat het nacht is, dus tijd om te rusten. Je wordt letterlijk slaperig. Ga vervolgens niet achter je laptop of mobiel zitten! Het blauwe licht van deze apparaten heeft namelijk juist weer het tegenovergestelde effect.