6 september 2020 (Laatst gewijzigd 25 juni 2024)
Leestijd: 4 minuten
Een puber die zijn of haar bed niet in of te krijgen is, herkenbaar? Wanneer jij om 23.30 uur doodop naar je bed verhuist, klaart je puberzoon of -dochter op dit tijdstip eindelijk op. De volgende ochtend zijn de rollen compleet omgedraaid. Is jouw puber nou zo’n luiwammes of ligt het misschien wat genuanceerder? Lees verder en leer alles over pubers en slapen.
Eén ding is zeker: in de puberteit verschuift het slaappatroon van je kind. En ja, hierdoor slaapt een puber veel. Dit komt doordat de biologische klok anders gaat werken, met als gevolg dat je puber pas later moe wordt. Hij of zij heeft gemiddeld zo’n 9 uur slaap per nacht nodig en dat valt dan niet mee. Pubers gaan juist later naar bed, slapen hierdoor te weinig en hebben vervolgens veel moeite met opstaan. Op tijd op school komen? Een hele uitdaging!
Pubers willen vaak zelf zolang mogelijk opblijven, maar daarnaast begint de aanmaak van melatonine bij pubers ook pas een stuk later. Melatonine is een lichaamseigen stof en wordt ook wel het slaaphormoon genoemd. Dit slaaphormoon wordt aangemaakt zodra het donker is en zorgt ervoor dat je slaperig wordt. Doordat de melatonine-aanmaak bij pubers verandert, worden zij pas later moe en is het op tijd in slaap komen een lastige kwestie.
Soms slapen pubers hierdoor pas rond 12 uur middernacht. Gaat de wekker vervolgens om 7 uur dan komen ze dus niet aan hun o zo benodigde 9 uur. Naast een veranderd slaappatroon, hebben pubers ook meer rust nodig om alle lichamelijke en mentale veranderingen tijdens de puberteit te verwerken.
Naast dat pubers snel aan een slaaptekort komen door een veranderd slaappatroon, zijn er nog meer veel voorkomende oorzaken van slaapproblemen in de puberteit. Pubers gebruiken in de avond bijvoorbeeld vaak hun smartphone, waardoor het licht de melatonine-aanmaak nog meer verstoort. Ook is de continue stroom aan prikkels door social media of spelletjes op diezelfde telefoon niet bevorderlijk voor het snel in slaap kunnen vallen. Daarnaast eten veel pubers nog laat op de avond koolhydraatrijke voeding dat het goed slapen in de weg staat.
Lees ook over: de impact van je telefoon op je slaap
Slaapt je puber de hele week te weinig? Grote kans dat hij of zij dat compenseert door in het weekend zo lang mogelijk uit te slapen. Wanneer jij op zaterdag al gesport hebt, de weekboodschappen gedaan zijn én het hele huis aan kant is, blijft de slaapkamerdeur van je puberlief nog altijd potdicht. Hij of zij heeft deze uren dan ook echt nodig om het opgelopen slaaptekort ‘in te halen’. Natuurlijk zou het beter zijn om een vast slaap-waakritme aan te houden, waarbij iedere nacht de 9 uur slaap aangetikt worden. Maar een puber vertellen wat hij of zij moet doen? Succes! Ons advies? Bespaar je de discussies en laat maar lekker slapen. Ooit komt het goed met dat slaappatroon.
Of jouw puber echt gevolgen van een slaaptekort ervaart, is vaak lastig vast te stellen. Een kort lontje en weinig interesse hebben in dingen past immers bij een slaaptekort, maar ook bij het ‘gewone’ pubergedrag. Wil je toch proberen om voor de ideale bedtijd voor je puber te gaan? Hou dan rekening met de volgende bedtijden per leeftijd:
Pubers tussen de 12 en 15 jaar: bedtijd rond 21.00 en 21.30 uur
Pubers tussen de 15 en 17 jaar: bedtijd rond de 21.30 en 22.00 uur
Pubers tussen de 17 en 18 jaar: bedtijd rond de 22.00 en 22.30 uur
Uiteraard zijn de bedtijden afhankelijk van de tijd dat je puber op moet staan. Probeer, vooral bij jongere pubers, rond de 9 uur slaap per nacht uit te komen.
Nieuwsgierig naar de ideale bedtijden voor jongere kinderen? Lees ook: Hoeveel slaap heeft een kind nodig?