24 mei 2022 (Laatst gewijzigd 25 juni 2024)
Leestijd: 3 minuten
Dromen is een van de meest fascinerende onderdelen van de slaap. Ondanks tal van onderzoeken is het wat en waarom van het dromen nog steeds niet helemaal bekend. Tenzij we een eeuwenoud sprookje moeten geloven. Het verhaal van Klaas Vaak, oftewel het Zandmannetje, stamt uit 1678 en leeft nog steeds voort in de kinderslaapkamers. Maar waar komt dit verhaal vandaan en waar is het op gebaseerd?
De Deen Hans Christian Anderson was de bedenker van Ole Lukøje; hier beter bekend als Klaas Vaak. Deze fictieve kabouter gaat ’s nachts langs de slaapkamers om kinderen fijne dromen te bezorgen. Dit doet hij door zandkorrels in de ogen te strooien. Hierdoor ontstaat slaap en vallen de oogjes toe. Vervolgens nestelt Klaas Vaak zich op de rand van het bed, om de mooiste verhalen te vertellen. Je dromen dus. De bedenker van Klaas Vaak leek hieraan nog een moraal te willen meegeven. Hij bedacht namelijk dat kinderen die niet braaf zijn geweest, die nacht niet hoeven te rekenen op een mooie droom.
Tot zover de vele beweringen. Toch wijst niets erop dat deze droomkabouter echt bestaat. Dat maakt overigens ook niet uit, want het is een fantasierijk verhaal dat het goed doet bij de kleintjes. Als zij ’s ochtends de soep uit hun ooghoeken wrijven, denken ze aan de zandkorrels van Klaas Vaak. Naarmate je ouder wordt, en blijft dromen, verandert dat. Of je nu braaf bent of niet: jij weet wel beter.
Dat is een goede vraag. Want waarom is de achternaam van deze Deense droomkabouter vertaald naar ‘Vaak’? Een woord dat we niet direct linken aan dromen of slapen. Nou, dat zit zo. In het Oudnederlands betekende het gezegde ‘vaak hebben’ hetzelfde als ‘slaap hebben’. Als je als kind destijds slaap – of vaak – had, dan ging je naar bed en duurde het niet lang meer tot je bezoek kreeg van het Zandmannetje.
Dat Klaas Vaak niet de aanstichter van onze dromen is, dat was al wel bekend. Dromen creëren je hersenen zelf. Dat gebeurt in de REM-fase van je slaap. Dit is de laatste en diepste fase van je slaap. Hierin zijn al je spieren verlamd. Dat is maar goed ook, want anders zou je uit bed kunnen springen om je dromen uit te voeren. Wil jij dus elke nacht heerlijk slapen en kans hebben op de mooiste dromen? Dan helpt een goed bed je een stuk verder dan een sprookjesfiguur uit 1678!